Sample Polish-language birth, marriage, death records from Congress Poland, with transliterations and translations, are posted below. These records are in the format that was used in Congress Poland from 1808 through World War I; prior to 1867, the records were kept in the Polish language, while starting in 1868, the records were kept in the Russian language.
These samples are taken from Judith Frazin’s book, A Translation Guide to 19th Century Polish-Language Civil-Registration Documents, with her permission. For more information about the Translation Guide, go to https://judithfrazin.com.
Sample Polish-language birth record
Transliteration
The numbers in parentheses below correspond to the numbered phrases on the sample record above.
dwudziestego trzecielyo marca
(1) Działo się w Staszowie dnia czwartego kwietnia
roku Tysiąc Osiemset Czterdzietego dziewiątego o godzinie
piątey po południu (2) stawił się Starozakonny Szulim Be=
rek Ray handlarz zboża, lat trzydzieści ieden liczący,
tu w Staszowie zamieszkały, (3) w obecności świadków starozakon=
nego Israela Segal, handlarza zboża, lat trzydzieści dzie=
więć, i Hila Fux, spekulanta, lat dwadzieścia ośm
liczących obydwóch tu w Meście Staszowie mieszkaiących,
(4) okazał nam dziecie, pici meskiej urodzone, tu w Sta=
-szesnastem
szowie na dniu dwudziestem osmem Marca roku bieżącego
o godzinie ósmey rano (5) z Małżonki lego Rochli,
lat dwadzieścia ośm liczącey, któremu przy obrzeza=
niu nadane zostało (6) Imię Chaim Gecel.
(7) Akt ten stawaiącemu i świadkom przeczytanym
i przez nas wraz z Oycem i świadkami podpisanym
został.
Translation
The order of words in the English translation may differ from the order of words on the Polish record and transliteration.
(1) It happened [took place] in Staszow on the 23rd day of March/the 4th day of April of the year 1849 at 5:00 p.m. (2) Came [presented himself] (the) Jew, Shutim Ber Ray, grain peddler, 31 years old, living here in Staszow, (and) (3) in the presence of witnesses, (the) Jews, Israel Segal, grain peddler, 39 years old, and Hila Fux, money-lender, 28 years old, both living here in the town of Staszow, (4) he showed to us a male baby born here in Staszow on the 16th/28th day of March of the current year at 8:00 a.m. (5) from his wife, Ruchel, 28 years old, to whom, during the circumcision, was given (6) the name Chaim Gecel. (7) This document was read to those present and to the witnesses, and it was signed by us, together with the father and the witnesses.
Sample Polish-language marriage record
Transliteration
The numbers in parentheses below correspond to the numbered phrases on the sample record above.
Pietnastego
(1) Działo się w Staszowie dnia dwudziestiego siódmego Października, roku Ty=
siąc osmet pięćdziesiątego czwartego, o godzinie dziesiątej przed południem stawił
się Starozakonny lzrael Lilienbaum, zaslępca Rabina, (2) wraz z Starozakonnym,
Fiszlem Helfont, (2) kawalerem, lat dwadśziecia cztery liczącym, w Staszowie (3) z Zelmana,
iuż nie żyjącego, i Estery z Zelmanowiczów Helfont małżonków, tu mieszkaiący z wy=
robku utrzynwiący się zrodzony, przy matce swej zostaiący, (4) i Sura Linkman,
(4) panne, lat dziewietnaście maiąca, w Staszowie (5) z Abraama i Feigi z Mortkowiczów
Linkman małżonków, tu mieszkaiących z handlu utrzynwiących sie, zrodoną, przy
rodzicach swych zostaiąca; i w obecności Estery matki Fiszla, tudzież Abraama
oyca Sury, niemniej (6) w przytomności świadkuw* Starozakonnego Eyzyka Dunaietz
szkolnika lat pięćdziesiąt dwa i Leybusia Has, szkolnika, lat pięćdziesiąt liczą=
cych obydvwóch tu w Mieście Staszowie mieszkaiących, (7) ośmadczył że przed nim
na dniu wczorayszym (8) między Fiszlem Helfont, kawelerem, i Surą Linkman, pan=
ną religiyne zawarte zostało małżeństvwo, które poprzedziły trzy (9) zapowiedzi
w dniach siódmym, cztemastym, i dwudziestym pierwsyzm paździenika roku
bieżącego, w Bożnicy miasta Staszowa ogłoszone na to małżeństvwo nastąpiło ze=
zwolenie ustne, obecnych tu, Estery, i Abraama oycćw osćb nowo zaslubionych
i tamowanie małżeństwa nie zaszło, małżonkowie nowi ośwadczyli przy tym
iż żadney pomiędzy sobą umowy przedślubnej nie zawarli. (10) Akt ten stawa=
iącym i świadkom przeczytanym, i przez nas wraz z zastepcą rabina; Fiszlem
Helfont, Abraamem Linkman, i świadkami podpisanym został, tu Sura
Linkman, i Estera Helfont, oświadczyły że pisać nie umieją-
* – clerk’s error- should be “świadków”
Translation
The order of words in the English translation may differ from the order of words on the Polish record and transliteration.
(1) It happened [took place] in Staszow on the 15th/27th day of October 1854, at 10:00 a.m. Came [presented himself] the Jew, Israel Lilienbaum, the assistant Rabbi, (2) together with the Jew, Fischel Helfont, (2) a bachelor, 24 years of age, in Staszow, (3) [born] from Zelman, no longer living, and Esther Helfont [maiden name] Zelmanowicz, a married couple, living here, and earning his living as [a] day-laborer, staying with his mother, (4) and, Sura Linkman, (4) an unmarried girl, 19 years of age, in Staszow, (5) [born] from Abram and Feiga Linkman [maiden name] Mordkowicz, a married couple, living here, and earning their living as peddlers, staying with her parents, and in the presence of Esther, mother of Fischel, also Abram, father of Sura, and (6) in the presence of witnesses, the Jew, Eyzyk Dunaietz, a teacher, 52 years of age, and Leybus Has, a teacher, 50 years of age, both living here, in the town of Staszow, [the assistant Rabbi] (7) stated that, in front of him, on yesterday’s day, (8) between Fischel Helfont, a bachelor, and Sura Linkman, an unmarried girl, a religious marriage was contracted which [marriage] three (9) banns preceded, published on the 7th, 14th and 21st of October, of the current year, in the Synagogue of the town of Staszow. Present here Esther and Abram, parents of the newly married couple, gave the verbal permission to the marriage. Nobody opposed the marriage. The newly married couple stated at this [time] that they did not make any pre-marital agreement between themselves. (10) This document [was] read to the witnesses [who] presented themselves and was signed by us, together with the assistant Rabbi, Fischel Helfont, Abram Linkman, and by the witnesses, but Sura Linkman and Esther Helfont stated that they did not know how to write.
Sample Polish-language death record
Transliteration
The numbers in parentheses below correspond to the numbered phrases on the sample record above.
(1) Działo się w Mieście Połańcu dnia dwudziestego dziewiątego Sty=
cznia dziesiątego Lutego Tysiąc osiemset pięćdziesiątego szóstego roku
o godzinie jedenastej z rana (2) Stawili się Starozakonny lcyk
Sztrum lat czterdzieśc jeden, i Kielman Sztrum lat siedemdziesiąt
mający, szkolnicy w Połańcu zamieszkali, i (3) oświadczyli, że
dnia wczorajszego o godzinie dwunastej w nocy (4) umarł tu w
Połańcu Chajm Dawid Rozner żonaty, spekulant lat czter=
dzieści pięć liczący w Połańcu zamieszkały, Syn Lejby i Ry=
wki Roznerów małżonków, dotąd żyjących w Połańcu zamiesz=
kałych, (5) pozostawiwszy po sobie tu w Połańcu owdowiałą żonę,
Hajc, oraz Berka, lat ośmnaście, Syna, Mindla, lat piętnaście,
i Matkę, lat osm, córki, z majątku dom drewniany– (6) Po przekona=
niu się naocznem o zejściu Chajma Dawida Roznera. Akt ten
stawającym świadkom odczytany i przez tychże podpisany
został.
Translation
The order of words in the English translation may differ from the order of words on the Polish record and transliteration.
(1) It happened [took place] in the town of Polaniec on the 29th day of January/the 10th day of February, 1856 at 11:00 a.m. (2) Came [presented themselves] the Jews, Icyk [Isaac] Sztrum, 41 years of age, and Kielman Sztrum, 70 years of age, teachers living in Polaniec, and (3) they stated on yesterday’s day at 12:00 p.m. (4) died here in Polaniec Chajm Dawid Rozner, married, money-lender, 45 years of age, [who] lived in Polaniec, son of Lejba and Rywka Rozner, a married couple, still alive, living in Polaniec. (5) After the deceased (lit: himself), they were left behind here in Polaniec, a widowed wife, Haja, and Berka, his son, 18 years of age, Mindel, 15 years of age, and Malka, 8 years of age, daughters, and also an estate of a wooden house. (6) After being convinced with one’s own eyes about [the] death of Chajm Dawid Rozner, this document was read out to the witnesses who present themselves and was signed by these [witnesses].